Giai đoạn 1

Hướng chủ yếu

10 giờ 30 phút sáng ngày 8 tháng 4, tất cả các cỡ pháo của Phương diện quân Ukraina 4 đồng loạt nhả đạn. Sau 30 phút, các dàn Katyusha bắt đầu trút lửa sang trận địa phòng thủ của quân Đức. Cả ba tuyến phòng thủ của Quân đoàn sơn chiến 49 (Đức) phải chịu một trận bão đạn trong 2 giờ 30 phút. Pháo binh Liên Xô bắn chính xác vào các vị trí đã được đo đạc, tính toán qua một tuần trinh sát. Các công trình phòng thủ lần lượt sụp đổ. Đúng 13 giờ, Tập đoàn quân cận vệ 2 bắt đầu công kích cụm cứ điểm Armyansk. Chỉ 1 giờ sau, các sư đoàn bộ binh 3, 24, 87 đã tràn ngập cứ điểm Armyansk. 15 giờ, Quân đoàn bộ binh 54 tiến vào cửa mở theo sau Trung đoàn pháo tự hành 1452. Cùng thời điểm 13 giờ, Trung đoàn xe lửa bọc thép 46 bắt đầu công kích tuyến phòng thủ của quân Đức tại Chongar.[8]

Sáng 9 tháng 4, cho rằng hướng tấn công chính của quân đội Liên Xô diễn ra tại Armyansk, tướng Rudolf Konrad lệnh cho tướng Wolf Hagemann tung các trung đoàn bộ binh 685, 686 và một tiểu đoàn xe tăng ra đỡ đòn cho trung đoàn 687 đã vừa đánh vừa lùi về Tarkhan (???). Trên hướng Chongar, tướng Fritz Becker cũng điều thêm Trung đoàn bộ binh 668 và 1 tiểu đoàn bộ binh cơ giới tăng cường cho trung đoàn 666 đang chống giữ cửa ngõ Chongar. Hướng trung tâm mặt trận của quân Đức yếu đi rõ rệt. Lực lượng đáng kể nhất chỉ còn lại Sư đoàn bộ binh 10 (Romania) và Trung đoàn bộ binh 667 (Đức). Tướng F. I. Tolbukhin điện cho tướng Ya. G. Kreizer xác định đây là thời điểm tấn công của Tập đoàn quân 51.[7]

11 giờ ngày 9 tháng 4, pháo binh của Phương diện quân Ukraina 4 và Tập đoàn quân 51 tiếp tục trút đạn xuống các phòng tuyến của Trung đoàn bộ binh 667 (Đức) và Sư đoàn bộ binh 10 (Romania) trong hơn một tiếng đồng hồ. Hai quân đoàn bộ binh 10 và 63 của Tập đoàn quân 51 đồng loạt phát động tấn công trên hai hướng Karanky (???) và Aygulskoe (???). Đến cuối ngày 10 tháng 4, Quân đoàn bộ binh 63 ở thê đội 1 đã tiến sâu hơn 4 km vào phòng tuyến của quân Đức tại Karanky. Bên phải họ, Quân đoàn bộ binh 10 đạt được kết quả lớn hơn, họ đánh chiếm Aygulskoe và vượt qua cả ba lớp phòng thủ của quân Đức, đạt chiều sâu đến 7 km. Trên hướng Perekop, Sư đoàn bộ binh 336 Đức phải bỏ Armyansk tháo chạy về Ishun. Tận dụng kết quả do các Quân đoàn bộ binh 10 và 63 đạt được, ngày 11 tháng 4, tướng F. I. Tolbukhin đưa Quân đoàn xe tăng 19 vào cửa đột phá. Mũi tấn công của Quân đoàn xe tăng 19 đã nhanh chóng xé toang các lớp phòng ngự còn lại của Sư đoàn bộ binh 10 (Romania). Ngày 12 tháng 4, Quân đoàn xe tăng 19 và Quân đoàn bộ binh 10 đánh chiếm cụm cứ điểm Voinka, cắt đứt tuyến đường sắt Perekop - Dzhankoy. Bến canh phải, Tập đoàn quân cận vệ 2 đã vượt qua "điểm nút" Tarkhan và bắt đầu đột phá vào Vorontsovka.[9]

Khi tướng Erwin Jaenecke nhận ra hướng tấn công chính của quân đội Liên Xô thì Sư đoàn bộ binh 10 (Romania) đã bị loại khỏi vòng chiến đấu tại Voinka. Sư đoàn bộ binh 336 đã bị thiệt hại nặng trong các trận đánh trên khu vực Perekop - Tarkhan. Chỉ còn lại Sư đoàn 370 tương đối nguyên vẹn do Quân đội Liên Xô chưa có những hành động tích cực hơn trên tuyến này. Để tránh bị bao vây, tướng Rudolf Konrad rút phần lớn Sư đoàn bộ binh 370 khỏi Chongar, chỉ để lại Trung đoàn 667 cản hậu. Ngày 13 tháng 4, các trung đoàn xe lửa bọc thép 46 và 54 cùng bước vào tiến công, tiêu diệt Trung đoàn 667 (Đức) và truy đuổi Sư đoàn 370 (Đức) dọc theo con đường sắt đi Dzhankoy.[7]

Ngày 13 tháng 4, Tập đoàn quân cận vệ 2 đánh chiếm Vorontsovka và chia làm hai cánh tỏa ra phía Tây bán đảo Krym. Quân đoàn bộ binh cận vệ 13 được đưa vào trận, phát triển tấn công dọc theo bờ biển Tây Bắc Krym, lần lượt đánh chiếm các cứ điểm Ak Sheykh (???), Ak Mechet (???) và đến ngày 14 tháng 4 đã quét sạch quân Đức khỏi cứ điểm Karadzha (???) ở cực Tây bán đảo Krym. Quân đoàn bộ binh 54 có Trung đoàn pháo tự hành 1452 mở đường thẳng tiến đến Eupatoria và đến ngày 14 tháng 4 đã có mặt trước cửa ngõ phía Bắc thành phố. Quân đoàn bộ binh 55 phát triển tấn công dọc theo con đường bộ Ishun - Simferopol. Quân đoàn xe tăng 19 sau khi phối hợp với các đoàn xe lửa bọc thép 46 và 54 đánh chiếm Dzhankoy đã tiến nhanh xuống phía Nam, vòng qua cụm cứ điểm Novo Tsaritsyno (???). Đến ngày 14 tháng 4, Quân đoàn xe tăng 19 và Quân đoàn bộ binh cận vệ 1 từ thê đội 2 của Tập đoàn quân 51 đã tiếp cận phía Bắc Simferopol. Các quân đoàn bộ binh 10 và 62 của Tập đoàn quân 51 cũng triển khai tấn công sang phía Đông, đánh chiếm Seitler (???), Sovietsky và tiến dọc theo sông Salgir về Karasubazar.

Không thể cản được đà tiến quân của Phương diện quân Ukraina 4, tướng Erwin Jaenecke điều Quân đoàn sơn chiến 1 Romania lên trung tâm bán đảo, phối hợp với các trung đoàn còn lại của Quân đoàn sơn chiến 49 (Đức) thiết lập tuyến phòng thủ mới từ Eupatoria qua đầm phá Sasyk, các cứ điểm Saky, Sarabuz phía Bắc Simferopol đến Karasubazar (???) để chặn Phương diện quân Ukraina 4 tại đây, cố chống giữ phần phía Nam bán đảo Krym.[17]

Hướng thứ yếu

Để ngăn cản Phương diện quân Ukraina 4 tiến công về phía Nam bán đảo, tướng Erwin Jaenecke buộc phải rút bớt quân của Quân đoàn bộ binh 5 (Đức) từ hướng Kerch sang tăng cường cho Quân đoàn bộ binh sơn chiến 49 và điều bớt một sư đoàn Romania sang hướng Kerch. Sư đoàn bộ binh 50 để lại Trung đoàn 121 rút về Lũy Thổ Nhĩ Kỳ, lấy thị trấn Bak (???) là trung tâm phòng ngự. Sư đoàn bộ binh 98 để lại Trung đoàn bộ binh 289 phòng thủ sau lưng Sư đoàn bộ binh 50. Sư đoàn bộ binh sơn chiến 3 (Romania) được điều ra phòng thủ khu vực mỏ đá Ak Monai. Sư đoàn bộ binh 6 (Romania) thay Trung đoàn bộ binh 290 phòng thủ Feodosiya.[18]

Phát hiện quân Đức có triệu chứng rút lui qua tin tức trinh sát, ngày 10 tháng 4, tướng A. I. Yeryomanko yêu cầu Tập đoàn quân không quân 4 tổ chức đánh chặn. Hơn 100 máy bay cường kích và 46 máy bay ném bom được 63 máy bay tiêm kích yểm hộ đã không kích quân Đức trên con đường sắt từ Kerch đi Vladislavovka. Không quân của hạm đội Biển Đen cũng ném bom Feodosiya. Được phổ biến kế hoạch tấn công ban đêm của Tập đoàn độc lập Duyên Hải, Tập đoàn quân không quân 4 cũng chuẩn bị 14 máy bay cường kích bay đêm và 20 máy bay ném bom ban đêm để trợ chiến.[19]

Chiều ngày 10 tháng 4, pháo binh Đức tổ chức bắn phá phòng tuyến của Tập đoàn quân độc lập Duyên Hải ở phía Tây Kerch suốt hơn 1 giờ để cản đường truy kích của quân đội Liên Xô. Quân Đức cũng thả khói mù để che giấu các hoạt động chuyển quân. Không cho quân Đức yên ổn rút lui, 22 giờ đêm 10 tháng 4, Quân đoàn bộ binh cận vệ 11 phát động tấn công. 4 giờ sáng ngày 11 tháng 4, quân đoàn này đã chiếm được Bak, trung tâm phòng ngự tiền tiêu của quân Đức ở phía Đông Kerch và các thị trấn Kara Sedzheyt (???), Adzhi Mandy (???), Kary (???), Quân đoàn bộ binh sơn chiến 3 cũng đánh chiếm điểm cao Salyk (???), nhà ga Staryi Tashly và các thị trấn Aska Beshkii (???), Novo Sheveteevka (???). Riêng quân đoàn bộ binh 16 đến sáng 11 tháng 4 vẫn chưa vượt qua qua được Lũy Thổ Nhĩ Kỳ vì hai tiểu đoàn bộ binh cơ giới Đức chốt chặn tại khe núi Mitridat. Quân đoàn bộ binh cận vệ 11 (Liên Xô) đã điều Lữ đoàn bộ binh cơ giới 83 từ Katerlez (???) sang phối hợp, đánh bật hai tiểu đoàn bộ binh cơ giới Đức khỏi khe núi Mitridat, mở đường vượt qua Uchevan Kengez (???) cho Quân đoàn 16, đánh chiếm các làng Adzhabay (???), Mardyuvka (???), Maryvka. Đến cuối ngày 11 tháng 4, quân đội Liên Xô đã hoàn toàn làm chủ tuyến Lũy Thổ Nhĩ Kỳ. Các trung đoàn bộ binh của Sư đoàn 50 (Đức) phải rút về tuyến phòng thủ thứ hai.[20]

Trong các ngày từ 12 đến 14 tháng 4, trừ Quân đoàn bộ binh 20, lực lượng dự bị còn chưa tham chiến, các quân đoàn của Tập đoàn quân độc lập Duyên Hải đã liên tục tập kích vào các trung đoàn Đức đang từ từ rút khỏi Kerch. Trong khi đó, các lực lượng Romania luôn được lệnh phải ở lại để cản hậu. Ngày 12 tháng 4, Quân đoàn bộ binh sơn chiến 3 (Liên Xô) với sự yểm hộ của các trung đoàn xe tăng 85 và 244 đã đánh thiệt hại nặng Sư đoàn bộ binh sơn chiến 3 (Romania) ở mỏ đá Ak Monai và chiếm lĩnh các chốt phòng thủ. Tàn quân Romania bỏ chạy về Simferopol. Ngày 13 tháng 4, Quân đoàn bộ binh 11 đột phá qua phòng tuyến của Sư đoàn bộ binh 98 (Đức), đánh chiếm Vladislavovka và tiếp tục truy kích quân Đức theo hướng Karasubazar, Zuya, Sabre (???), Manchuk (???). Ngày 14 tháng 4, Quân đoàn này đã đánh chiếm một loạt các vị trí phòng thủ của Quân đoàn sơn chiến 3 (Đức). Cụm xe tăng-cơ giới được giao nhiệm vụ nhanh chóng tiến công theo hướng Sultan Saray (Ulyanovka), Bayuk-Yankoi (???), Yanka (???), Foti-Sala (???), Beshuy (???), và Gora Chernaya. Quân đoàn bộ binh 16 và Lữ đoàn xe tăng 63 tấn công trực diện vào Feodosiya và đánh chiếm thành phố này ngày 13 tháng 4. Ngày 14 tháng 4, quân đoàn tiếp tục tấn công về Sudak và đến ngày 14 tháng 4 đã chiếm được Zanov (???) và Gurzuv (???). Quân đội Đức Quốc xã tập trung các tiểu đoàn xe tăng 33, 37 và Sư đoàn kỵ binh 3 (Romania) phòng thủ vòng tròn chặn được đòn tấn công của Quân đoàn bộ binh 16 (Liên Xô) ở Sudak. Ngày 15 tháng 4, Tập đoàn quân độc lập Duyên Hải đã đánh chiếm toàn bộ bán đảo Kerch.[10]

Giai đoạn 2: Tổng công kích

Ngày 15 tháng 3 năm 1944, Quân đoàn bộ binh sơn chiến 3 (Tập đoàn quân độc lập Duyên Hải) đã hội quân với Quân đoàn bộ binh 62 (Tập đoàn quân 51) ở ngoại vi Karasubaza. Cuộc tổng công kích của Quân đội Liên Xô vào Tập đoàn quân 17 (Đức) ở Tây Nam bán đảo Krym bắt đầu ngay từ sáng 16 tháng 4 mà không cần có thời gian tạm dừng chiến dịch.[17]

Sáng 15 tháng 4, Không quân hạm đội Biển Đen tấn công Sudak, đánh chìm 5 tàu đẩy và 3 sà lan Đức ngay tại ngư cảng Sudak. Đến trưa 15 tháng 4, Sư đoàn bộ binh cơ giới 225 và sư đoàn bộ binh 339 (Quân đoàn bộ binh 16) với sự yểm hộ của các pháo hạm từ các tàu khu trục Bystyi và Bodryi đã đánh chiếm Sudak. Phát huy chiến quả, Quân đoàn bộ binh 16 và Trung đoàn xe tăng 257 áp sát Yalta. Cùng ngày, Lữ đoàn cơ giới 26 (Quân đoàn xe tăng 19) đánh chiếm Alushta và kéo quân về Yalta. Trung đoàn bộ binh 668 (Đức) và Sư đoàn kỵ binh 6 (Romania) được tướng Erwin Jaenecke điều động tăng cường phòng thủ Yalta. Chiều 15 tháng 4 đã diễn ra các trận đánh ác liệt tại đèo ngang Ay Petri. Quân kỵ binh Romania dựa vào hỏa lực pháo binh cố chống giữ con đường độc đạo ra vào Yalta từ phía Bắc. Số phận của trận đánh được quyết định vào cuối buổi chiều khi Sư đoàn bộ binh 227 (Quân đoàn bộ binh 20) từ lực lượng dự bị đến tham chiến. Được du kích Krym dẫn đường, sư đoàn này đã từ con đường mòn Ay Dyanin - Yalta đột kích vào sau lưng cánh quân Romania đang giữ đèo ngang Ay Petri.[21] Quân Đức và Romania rút về Yalta, lên các sà lan và tàu kéo để tháo chạy về Yalta nhưng không thoát. Pháo binh của Quân đoàn 16 đã đánh chìm 1 sà lan chở 200 lính Đức và Romania. Không quân hạm đội Biển Đen và Tập đoàn không quân 4 đánh chìm 2 chiếc khác. Đêm 15 rạng ngày 16 tháng 4, Quân đoàn bộ binh 16 (Liên Xô) dập tắt những ổ kháng cự cuối cùng của quân Đức tại Yalta.[22]

Không thể trông chờ ở quân Romania, tướng Erwin Jaenecke đặt hy vọng vào tuyến phòng thủ ở phía Bắc và phía Tây Simferopol như một tiền đồn phòng ngự từ xa cho Sevastopol. Tuy nhiên, sự thất thủ nhanh chóng của quân Romania tại Yalta không những đặt cụm cứ điểm Simferopol của 2 sư đoàn bộ binh (Đức) và Sư đoàn sơn chiến 1 (Romania) vào tình thế bị vây từ ba phía mà còn để hở một hướng tấn công thứ hai vào Sevastopol từ ven biển phía Nam bán đảo. Trên hướng Tây Bắc, Tập đoàn quân cận vệ 2 (Liên Xô) cũng bắt đầu công kích và vây ép Cụm tác chiến Krieger tại Evapatorya. Ngày 16 tháng 4, Quân đoàn bộ binh 10 (Tập đoàn quân 51) và Lữ đoàn xe tăng 79 đánh chiếm cứ điểm Bakhchisarai do Sư đoàn bộ binh 370 (Đức) đóng giữ, mở cửa đột phá vào Simferopol từ phía Bắc. Ngày 14 tháng 4, Quân đoàn bộ binh sơn chiến 3 (Tập đoàn quân Duyên Hải) đánh chiếm các điểm cao Mamak (???), Bitak (???) (Đông Nam Simferopol), đánh bật sư đoàn bộ binh 98 (Đức) khỏi con đèo Chatyr Dag và tràn xuống thung lũng Angara và chỉ còn cách Simferopol 12 km. Để thoát khỏi nguy cơ bị tiêu diệt, tướng Rudolf Konrad và các tướng Wolf Hagemann, Fritz Becker đều thống nhất chủ trương rút bỏ Simferopol để tập trung binh lực giữ lấy hai căn cứ chính là Sevastopol và Eupatoria. Ngày 18 tháng 4, quân Đức và Romania bắt đầu rút lui.[18]

Ngày 19 tháng 4, Tập đoàn quân 51 (Liên Xô) đã vượt qua tất cả các cụm chốt của quân Đức dọc theo đường cao tốc Simferopol - Sevastopol, lần lượt đánh chiếm điểm cao Chernaya (???) và Fediukhinykh (???). Ngày 21 tháng 4, Quân đoàn bộ binh cận vệ 1 và Quân đoàn xe tăng 19 hợp lực tiêu diệt cụm quân Đức-Romania tại thung lũng Inkerman và đánh chiếm điểm cao Sakharnaya. Ngày 22 tháng 4, Quân đoàn bộ binh cận vệ 13 (Tập đoàn quân cận vệ 2) giải phóng Eupatoria. Các quân đoàn bộ binh 54, 55 tiêu diệt các cụm cứ điểm phòng ngự cấp tiểu đoàn của sư đoàn bộ binh 338 Đức tại Saky, Nikolayevka và tràn xuống Sevastopol từ phía Bắc. Ngày 25 tháng 4, Quân đoàn bộ binh sơn chiến 3 (Tập đoàn quân Duyên Hải) đánh chiếm Alupka, Simeiz, Baidary (???) và đến ngày 27 tháng 4 đã có mặt phía trước Balaklava, cửa ngõ vào Sevastopol từ hướng Đông Nam.[8]

Hitler rất tức giận trước việc quân đội Đức Quốc xã triệt thoái khỏi Simferopol. Ngày 30 tháng 4, ông ta cách chức tướng Erwin Jaenecke và đề bạt tướng Karl Allmendinger, tư lệnh Quân đoàn bộ binh 5 làm tư lệnh Tập đoàn quân 17. Tướng Friedrich-Wilhelm Müller, tham mưu trưởng Tập đoàn quân 17 được điều về chỉ huy Quân đoàn bộ binh 5. Hitler đặt điều kiện với Karl Allmendinger: "Hãy đảm bảo với tôi rằng Sevastopol sẽ đứng vững đến cuối mùa hè". Tuy nhiên, việc "thay ngựa giữa dòng" của Hitler không đem lại kết quả như ông ta mong muốn. Đến ngày 5 tháng 5, Tập đoàn quân 17 (Đức) đã bị bao vây tại khu vực Sevastopol và đối đầu với 3 tập đoàn quân Liên Xô. Tập đoàn quân cận vệ 2 (Liên Xô) chiếm lĩnh chiến tuyến từ Mamashai (???) qua Balbek (???), Kamyshly đến Gory (???), Đông Bắc Sevastopol. Tập đoàn quân 51 (Liên Xô) chiếm lĩnh chiến tuyến từ Gory qua Merkenzya (???), Golovka (???) đến Novo Shuly (???), phía Đông Sevastopol. Tập đoàn quân độc lập Duyên Hải khép vòng vây trên bộ phía Tây Nam Sevastopol, từ Novo Shuly qua Kamary (???) đến Balaklava. Trên biển, Phân hạm đội Bắc Biển Đen đã phong tỏa tất cả các con đường biển quan trọng ra vào Sevastopol từ ngoài khơi Lyubimovka qua mũi Khersonet đến mũi Feolent ở phía Nam.[12]

Giai đoạn 3: Giải phóng Sevastopol

Đầu tháng 5 năm 1944, tướng Karl Allmendinger chỉ còn lại trong tay 5 sư đoàn Đức và 3 sư đoàn Romania để phòng thủ Sevastopol, trong đó có hai sư đoàn bộ binh 3, 73 (Đức) và Sư đoàn sơn chiến 2 (Romania) được đưa từ Cụm quân Balkan đến bằng đường biển để tăng viện cho Cụm tác chiến Brüder. Sau khi 6 sư đoàn Đức và Romania đã bị đánh tan trong các trận chiến cuối tháng 4 năm 1944, Tập đoàn quân 17 (Đức) còn lại 72.000 sĩ quan và binh lính, 50 xe tăng và pháo tự hành, 1.500 pháo và súng cối, 330 súng chống tăng và gần 100 máy bay. Các lực lượng Đức và Romania bố trí phòng thủ Sevastopol thành một vòng cung ở phía Đông dựa theo địa hình, các điểm cao và các công trình phòng thủ mà quân đội Liên Xô đã bố trí trong Chiến dịch Krym-Sevastopol (1941-1942). Phía Đông Bắc Sevastopol có Sư đoàn bộ binh 50 (Đức) và Sư đoàn bộ binh sơn chiến 2 (Romania). Các trung tâm phòng ngự mạnh được bố trí tại Lyubimovka, Markenzyevyi (???) và điểm cao 190. Phía Đông có các sư đoàn bộ binh 98 và 336 (Đức), các sư đoàn sơn chiến 1 và 3 (Romania). Các trung tâm phòng ngự được bố trí ở Markenzia (???), Sakharnaya, Inkerman và điểm cao 169. Quanh điểm cao chiến lược Sapun Gora có 6 lớp hào chống tăng và các tuyến hàng rào chống bộ binh. Hướng Đông Nam có các sư đoàn bộ binh 3 và 73 (Đức). Các trung tâm phòng ngự được bố trí ở núi Sapun Gora, điểm cao 231, Dzhanshyev (???) và Karan (???). Lữ đoàn cảnh binh SS và Trung đoàn còn lại của Sư đoàn kỵ binh 6 (Romania) phòng thủ trong nội đô Sevastopol.[8]

Quân đội Liên Xô bao vây Sevastopol bằng lực lượng áp đảo với 230.000 người, 4.445 pháo và súng cối, 888 súng chống tăng, 106 xe tăng và pháo tự hành. Một phần Tập đoàn quân không quân 8 và 2 sư đoàn hỗn hợp của Tập đoàn quân không quân 4 đã chuyển đến các sân bay ở Kerch, Dzhankoy và Simferopol để yểm hộ cho các cuộc tấn công trên bộ. Hạm đội Biển Đen tổ chức phong tỏa đường biển bằng hai lớp. Ven bờ biển có 2 tàu khu trục và các tàu tuần duyên. Ngoài khơi có các chiến hạm, tàu khu trục, tàu phóng ngư lôi sẵn sàng ngăn chặn các cuộc đột kích từ hướng bờ biển Balkan. Không quân của hạm đội cũng được chuyển đến các sân bay ở Feodosiya, Eupatoria và Yalta. Số phận của Tập đoàn quân 17 (Đức) tại Krym chỉ còn có thể tính từng ngày.[12]

Đêm mùng 5 rạng ngày 6 tháng 5 năm 1944, Quân đoàn bộ binh 63 (Tập đoàn quân 51) bất ngờ đánh chiếm điểm cao 169 và hướng đòn tấn công về Sakharnaya. Quân đoàn bộ binh 10 cũng tiến quân dọc theo tả ngạn sông Chernaya đánh vào Inkerman. Ở cánh trái, Quân đoàn bộ binh cận vệ 1 phối hợp với Quân đoàn bộ sơn chiến 3 (Tập đoàn quân độc lập Duyên Hải) tấn công vào các điểm cao 231 và núi Sapun. Đòn tấn công dọc theo sông Chernaya của Tập đoàn quân 51 đã cắt đôi phòng tuyến của quân Đức ở phía Đông Sevastopol, nhanh chóng cô lập 4 sư đoàn Đức và Romania ở phía Bắc sông Chernaya.[7] Ngày 7 tháng 5, Quân đoàn bộ binh 55 (Tập đoàn quân cận vệ 2) tiêu diệt cứ điểm tiền tiêu của Sư đoàn bộ binh 50 (Đức) ở Lyubimovka và hướng đòn tấn công về Vartenyevka (???). Quân đoàn bộ binh cận vệ 13 và Quân đoàn bộ binh 54 nhanh chóng nhổ các cụm chốt của Sư đoàn sơn chiến 2 (Romania) ở điểm cao 190 và Markenziyevy, tiến dọc theo đường sắt và đường bộ về khu Bắc Storona (???). Cũng ngày, Quân đoàn bộ binh cận vệ 11 và Quân đoàn bộ binh 20 (Tập đoàn quân độc lập Duyên Hải) có Quân đoàn xe tăng 19 dẫn đầu đã mở đòn tấn công dọc bờ biển phía Nam Sevastopol, đánh chiếm Karan (???) và Dzhnshiev (???), dồn Sư đoàn bộ binh 73 (Đức) ra mũi Khersonet.[10]

Ngày 6 tháng 5, Sư đoàn bộ binh 3 (Đức) bị diệt gọn tại các điểm cao Sapun và 169, Quân đoàn bộ binh cận vệ 1 và Quân đoàn sơn chiến 3 (Liên Xô) tràn xuống thung lũng Balaklava, dồn tàn quân của Sư đoàn bộ binh 3 (Đức) về nội đô Sevastopol. Ở phía Bắc, các sư đoàn bộ binh 50, 336 (Đức) và các sư đoàn sơn chiến 1, 2 (Romania) bị các tập đoàn quân 51 và cận vệ 2 đánh tan trên hai bờ vịnh Bắc của Sevastopol. Nhiều tướng lĩnh chỉ huy các quân đoàn, sư đoàn Đức, Romania và cả bản thân tướng Karl Allmendinger đã lên các thủy phi cơ di tản khỏi Sevastopol từ ngày 7 tháng 5. Quân Đức và Romania ở Sevastopol bị chia cắt làm đôi. Sư đoàn 73 (Đức) cố chống cự tại mỏm đất Khersonet nhỏ hẹp. Sư đoàn bộ binh 98 (Đức) và Sư đoàn Sơn chiến 3 (Romania) cố gắng giữ phòng tuyến Đông Nam Sevastopol để chờ tàu đến cứu. Từ ngày 9 đến ngày 11 tháng 5, Phân hạm đội Bắc Biển Đen (Liên Xô) đã đánh chìm 10 tàu vận tải trên 9.000 tấn và 6 tàu tuần tra trọng tải 600 tấn của hải quân Đức và Romania. Tập đoàn quân không quân 8 đã thực hiện 1.460 phi vụ. Không quân của hạm đội Biển Đen thực hiện 885 phi vụ đã góp phần đánh bại nhanh chóng cụm quân Đức tại các điểm cao, phá hủy nhiều tàu và tài sản quân sự của Đức tại cảng Sevastopol.[23]

Ngày 9 tháng 5, các tập đoàn quân 51 và cận vệ 2 mở cuộc tổng công kích vào nội đô Sevastopol. Sau hơn nửa giờ pháo kích của 600 khẩu pháo đặt tai phía Bắc vịnh Chernaya, Quân đoàn bộ binh 55 đã đột nhập vào phía Nam vịnh và nhanh chóng phối hợp với Sư đoàn 10 hải quân đánh bộ đánh chiếm cảng Sevastopol. Phía Đông Nam thành phố, Quân đoàn bộ binh cận vệ 1 cũng xâm nhập Sevastopol từ hướng Turovka (???). Chiều ngày 9 tháng 5, quân đội Liên Xô hoàn toàn làm chủ Sevastopol. Đêm 9 tháng 5, Moskva bắn đại bác cấp 2 với 224 loạt chào mừng Phương diện quân Ukraina 4 giải phóng Sevastopol.[7]

Ở phía Nam, Tập đoàn quân độc lập Duyên Hải tập trung tiêu diệt Sư đoàn bộ binh 73 (Đức) và phần còn lại của Sư đoàn kỵ binh 6 (Romania) tại mũi Khersonet. Quân Đức ở đây chỉ cố chống cự được thêm ba ngày. Ngày 10 tháng 5, một trung đoàn của sư đoàn 73 (Đức) và trung đoàn còn lại của Sư đoàn kỵ binh 6 (Romania) bị diệt gọn tại Omega. Ngày 12 tháng 5, tàn quân Đức còn lại bị đánh tan và bị bắt là tù binh tại mũi Khersonet. Trên bờ biển Khersonet ngổn ngang xác người, ngựa, pháo và hàng trăm máy bay Đức bị phá hủy.[18]